geri dön
HIZLI ERİŞİM
İnsanın gelişim dönemleri boyunca her yaşta kazandığı temel duygular vardır. Örneğin 0-2 yaş çocukta temel güven duygusunun oluştuğu, 2-4 yaş da çocuğun anneden ayrışmaya başladığı, ‘bir şeyleri yapabiliyorum’u fark ettiği dönemdir dolayısıyla özgüvenin kazanılmaya başlandığı yaştır.
Özgüven, kendine yönelik olumlu duygu besleme ve kendi kapasitesine inanç şeklinde tanımlanabilir. Bir başka deyişle özgüven benliğimizle alakalı kavramdır, benliğimizi algılamamızdır. Özgüvenli insan deyince aklımıza gelenler atılgan, artılarının eksilerinin farkında olan, kendi ile barışık, kendi ile dalga geçebilen… gibi özellikler gelir. Özgüveni gelişmeyen bireyler hakkını arayamayan, onaylanmamaktan korktuğu için çatışmaya girmeyen bireyler olur.
Özgüvenin iki temel ayağı ‘Değerlilik’ ve ‘yeterlilik’ inancıdır. Özgüvenin gelişmesi için bu iki ayağın da temin edilmesi gerekir. Bu inançlardan biri desteklenirken biri eksik bırakılırsa özgüven gelişimi tamamlanamaz. Değerlilik inancı 0-2 yaştaki kurulan bağla oluşmaya başlar. Yeterlilik inancı içinse deneyim önemlidir. Çocuğa deneyimleme fırsatları sunulmalıdır, sunulan fırsatlarda da çocuğa minimal yardım önemlidir zira hayatlarını kolaylaştırma yetersizlik inancı oluşturur. 2 yaştan sonra onun adına yaptığımız her şey özgüveni aşağı çeker.
Bu inançların gelişmesinde önemli noktalardan biri aile tutumları. Mükemmelliyetçi ,Kontrolcü, Müdahaleci, Koruyucu, Baskıcı, Kıyaslayıcı tutuma sahip ailelerde çocukta yeterlilik ve değerlilik inançlarının gelişimi zarar göreceğinden özgüven gelişimi de zarar görür aynı zamanda şiddet ve dayak da özgüveni aşağı çeken unsurlardır.
Özgüveni etkileyen durumlardan bir diğeri de akademik başarıdır. Akademik başarısı düşük çocukların özgüven gelişimi için iyi yapabildiği şeylerin keşfedilmesi ve desteklenmesi gerek örneğin hızlı koşabiliyordur, iyi futbol oynuyordur, güzel resim çiziyordur.. gibi.
Unutulmamalı ki özgüven hareket halinde olan bir şeydir, duruma göre iniş çıkış gösterebilir bu noktada bahsettiğimiz inançlar desteklenmelidir.
Psikolojik Danışman Beyza Şener 🖋️
